དྲ་རྩོམ་འདིའི་བརྗོད་བྱ་ཉིད་འདུས་ནི། སློབ་གསོ་པུའུ་ཡིས་ཉེ་ཆར་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་བྱིས་སྐྱོང་ཁང་དུ་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་གཉོར་སྐྱོང་དང་སློབ་གསོ་གཏོང་སྐབས་ངེས་པར་དུ་རྒྱའི་སྐད་ཡིག་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་དགོས་ཞེས་པའི་བརྡ་སྦྱོར་ཞིག་སྤེལ་ཡོད་པ་དེ་བོད་རིགས་འདུས་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོབ་ཐང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྲིམས་ལ་ཇི་ལྟར་འགལ་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཏེ། དེང་སྐབས་བློ་འཚབ་སྐྱེས་དགོས་པའི་སྐད་ཡིག་སྲིད་ཇུས་རབ་དང་རིམ་པ་སྤེལ་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། ང་ཚོས་ཇི་ཞིག་བྱུང་བཞིན་པ་དང་། དེས་ང་ཚོར་ཕན་གནོད་གང་ཞིག་བསྐྱེད་པ་ལ་ངེས་ཟིན་གསལ་བོ་ཡོད་དགོས་པ་མ་ཟད། གནད་དོན་ལ་གདོང་ལེན་དང་ཐག་གཅོད་ཀྱི་ལམ་ག་དང་ལས་དོན་གང་གང་ང་ཚོས་བསྒྲུབ་དགོས་པ་བཅས་ལ་ངེས་ཤིང་ཤེས་བ་དེ་ཡང་གལ་ཆེ། འདིའི་སྐོར་ལ་ངས་མུ་མཐུད་དུ་བགྲོ་གླེང་དང་རྒྱུ་ཆ་གཞན་སྤེལ་ངེས་ཡིན།

རྩོམ་པ་པོ། མན་ཇུ་མི་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཞིག་གི་དྲ་རྩོམ་ལས་བཏུས།  མི་རིགས་ལྔ་ཅུ་ང་དྲུག་གི་རྒྱུན་ཆད་མེད་པའི་འབྲེལ་འདྲིས་ལས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཞེས་མི་རིགས་སྣ་མང་གིས་གྲུབ་ཅིང་ཕུང་བོ་གཅིག་ཏུ་འདུས་བའི་རྣམ་པ་འདི་བྱུང་།ཀྲུང་ཧྭ་དཔལ་ཡོན་གྱི་དུས་ཡུན་དང་བཞུར་རྒྱུན་རིང་བ་མ་ཟད་དེ་ནི་འཛམ་གླིང་སྟེང་བར་ཆད་བྱུང་མ་མྱོང་ཞིང་དུས་ད་ལྟ་བར་དུ་དར་བའི་དཔལ་ཡོན་ཞིག་ཡིན། རང་རེའི་རྒྱལ་ཁབ་ནི་མི་རིགས་མང་པོ་གཅིག་གྱུར་གྱིས་གྲུབ་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པས་རིག་གནས་སྣ་མང་མཉམ་གནས་དང་སྐད་ཡིག་ཐོན་ཁུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མངའ།ཀྲུང་ཀོའི་རིགས་སོ་སོའི་མི་རིགས་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་བཀོལ་སྤྱོད་དང་དར་སྤེལ་གྱི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་ཡོད།

མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་ཞེ་དགུ་བའི་ནང་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་གནས་ཀྱི་རང་སྐྱོང་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མི་རིགས་ཁག་གི་ལས་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཕན་ཚུན་སྐད་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་རེས་བྱ་རྒྱུའི་སློབ་གསོ་གཏོང་རྒྱུ་དང་བསྔགས་བསྐུལ་བྱ་རྒྱུ།  རྒྱ་རིགས་ལས་བྱེད་པས་ས་གནས་དེ་གའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྦྱང་དགོས་ལ།  གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པས་རང་ཉིད་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྦྱང་བ་དང་བེད་སྤྱོད་དགོས་པ་དང་འབྲེལ་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་སྤྱོད་པའི་རྒྱ་སྐད་དང་རྒྱ་ཡིག་ཚད་ལྡན་ཅན་ཡང་སྦྱང་དགོས་ཤིང་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་གནས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་པའི་གྲས་ནས་ས་གནས་དེ་གར་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་སྤྱོད་པའི་

 ཉེ་ཆར་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཡན་ལག་ལས་ཁུངས་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལས་དོན་ལྷན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཧྲིན་ཁྲོང་ཡོལ་(全国人大常委会法制工作委员会主任沈春耀)གྱིས་ལོ་རེར་རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་ལ་ཕུལ་བཞིན་པའི་སྙན་ཞུ་ཡི་གེའི་ནང་དུ། ས་ཆ་ལ་ལའི་ས་གནས་རང་བཞིན་གྱི་ཁྲིམས་སྲོལ་ནང་དུ་རིམ་པ་དང་རིགས་སོ་སོའི་མི་རིགས་སློབ་གྲྭས་རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ཡང་ན་རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་སྤྱོད་སྐད་ཡིག་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་ཏེ་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་དགོས་ཞེས་གཏན་དབབ་བྱས་པ་དེ་དང་། ས་ཆ་ལ་ལས་རང་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་སློབ་གསོའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཆོག་མཆན་

（1987ལོའི་ཟླ་7ཚེས་9ཉིན་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཞི་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ལྔ་པའི་ཐོག་གྲོས་འཆམ་བྱུང་བ། 2002ལོའི་ཟླ་5ཚེས་22ཉིན་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བདུན་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ལྔ་པའི་ཐོག་བཟོ་བཅོས་བྱས། 2019ལོའི་ཟླ་7ཚེས་31ཉིན་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ཉེར་གཉིས་པའི་ཐོག་དག་བཅོས་བྱས） དོན་ཚན་དང་པོ། བོད་སྐད་ཡིག་ནི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྤྱི་སྤྱོད་སྐད་ཡིག་ཡིན་ཞིང་། བོད་སྐད་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་དང་། བེད་སྤྱོད། གོང་འཕེལ་བཅས་གཏོང་རྒྱུར་འགན་སྲུང་བྱེད་ཆེད《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས》དང་། 《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས》 《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་སྤྱོད་སྐད་ཡིག་བཅའ་ཁྲིམས》བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་དོན་དངོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་གཏན་འབེབས་འདི་ཉིད་བཟོས་པ་ཡིན།

(1997ལོའི་ཟླ5བའི་ཚེས23ཉིན་མགོ་ལོག་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མི་དམངས་འཐུལ་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བའི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག་གྲོས་འཆམ་བྱུང་བ་དང་། 1998ལོའི་ཟླ9བའི་ཚེས25ཉིན་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་དགུ་བའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བཞི་བའི་ཐོག་ཆོག་མཆན་བཀོད) 　　དོན་ཚན་དང་པོ། རང་ཁུལ་གྱི་ཡིག་རྨོངས་སེལ་བའི་བྱ་བ་སྤེལ་བར་ཁག་ཐེག་བྱེད་པ་དང་། ངལ་རྩོལ་བའི་རིག་གནས་བྱང་ཚད་ཇེ་མཐོར་གཏོང་བ། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དངོས་པོའི་དཔལ་ཡོན་དང་བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཆེད། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི«ཡིག་རྨོངས་སེལ་བའི་སྲོལ་ཡིག་»དང་«མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཡིག་རྨོངས་སེལ་བའི་སྐབས་སྤྱོད་སྲོལ་ཡིག» «མགོ་ལོག་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་རང་སྐྱོང་སྲོལ་ཡིག»སོགས་འབྲེལ་ཡོད་ཁྲིམས་སྲོལ་གཞིར་བཟུང་ཏེ། སྲོལ་ཡིག་འདི་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་ཡིན།

ཡོང་ཁུངས། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་དྲ་བ། ཀྲུང་གོ་ནི་མི་རིགས་དང་།སྐད་རིགས།ཡིག་རིགས་མང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་ལ།གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་༥༥་ཡི་ཁྲོད་དུ་ཁ་ཆེའི་རིགས་ཀྱིས་སྔར་ནས་རྒྱའི་སྐད་ཡིག་སྤྱོད་པ་དང་མན་ཇུའི་རིགས་ཀྱིས་ད་ལྟ་རྒྱ་ཡིག་སྤྱོད་པ་ཕུད།མི་རིགས་གཞན་པ༥༣་ལ་ཚང་མར་རང་གི་སྐད་རིགས་ཡོད།བཅིངས་འགྲོལ་མ་བཏང་བའི་སྔོན་ལ་མི་རིགས་༢༡་ལ་རང་གི་ཡི་གེ་ཡོད། ཀྲུང་གོ་གསར་བ་དབུ་བརྙེས་རྗེས།ཀྲུང་གོ་སྲིད་གཞུང་གིས་མི་སྟོང་ལྷག་ལ་ཉེ་བའི་སྐད་བརྡའི་བརྟག་དཔྱད་ཚོགས་པ་ཞིག་བཙུགས་ཏེ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཞིང་ཆེན་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་༡༦་ཏུ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་སྒོ་ནས་་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་པའི་ལས་ཀ་སྤེལ་ཞིང་།གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་གི་རྩ་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་རྒྱས་ལོན་ཐུབ་པ་བྱུང་།རྨང་གཞི་འདིའི་སྟེང་དུ།དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་བསྟུན་ཏེ་མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་དངོས་མཚོན་ཐུབ་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་གི་སྲིད་ཇུས་གཏན་ལ་ཕབ་ཡོད་དེ།གཙོ་བོ་གཤམ་གྱི་ཕྱོགས་འདི་དག་ཡིན།

རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་༡༣༤་བ་ལས། རིགས་སོ་སོའི་སྤྱི་དམངས་ལ་རང་གི་སྐད་ཡིག་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་ཏེ་གཏུག་བཤེར་བྱེད་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད། མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་དང་མི་དམངས་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་གིས་ས་གནས་དེ་གའི་སྤྱི་སྤྱོད་སྐད་ཡིག་མི་ཤེས་པའི་གཏུག་བཤེར་ཞུགས་མི་དག་ལ་ངེས་པར་དུ་ལོ་ཙཱ་བའམ་སྐད་སྒྱུརབ་་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་དགོས། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་འདུས་བསྡོད་དང་ཡང་ན་མི་རིགས་མང་པོ་མཉམ་གནས་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་ངེས་པར་དུ་ས་ཁུལ་དེའི་སྐད་ཡིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྲིམས་བཤེར་བྱས་ཏེ། ཞིབ་དཔྱོད་གཏུག་ཡིག་དང་། བཅད་ཁྲ་དང་བརྡ་སྦྱོར་ལ་སོགས་པའི་ཁྲིམས་ཡིག་དག་ཀྱང་དངོས་ཡོད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ལ་གཞིགས་ཏེ་ངེས་པར་དུ་ས་གནས་དེ་གའི་སྐད་ཡིག་གཅིག་གམ་དུ་མ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་དགོས།