བརྙན་རིས་འདིའི་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོ་ནི་ཉེས་དོན་གཏུག་བཤེར་གྱི་ཁྲིམས་ལུགས་ལྟར་ན། ཉེས་སྤྱོད་དོགས་གཞི་ཡོད་པ་མིའམ་གྱོད་པ་བཅས་ལ་ཉེས་དོན་གཏུག་བཤེར་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་སོ་སོའི་ཁྲོད་དུ་ཐོབ་ཐང་གང་དག་ཡོད་པ་རགས་བསྡུས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་བརྙན་རིས་ཞིག་ཡིན།
རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་ལ་སྐུལ་སློང་བྱས་པའི་ཉེས་སྤྱོད་ཅེས་པ་ནི། ཉེས་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་༡༠༣་ནང། རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་བའི་ལས་གཞི་རྩ་འཛུགས་དང་། ཇུས་འགོད། ལག་བསྟར་བཅས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བཤམས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་ལ་གནོད་པ་བསྐྱལ་བ་དང་། ལས་འགུལ་དང་ཚོགས་པ་དེ་རིགས་ལ་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་བཅས་ནི་ཉེས་སྤྱོད་དེའི་རྣམ་པ་ཡིན། ལས་འགུལ་དང་ཚོགས་པ་དེ་རིགས་རྩ་འཛུགས་བྱེད་མཁན་དང་ཡང་ན་ཉེས་སྤྱོད་ཚབས་ཆེན་གྱི་གཏེ་བོ་གཙོ་བོར་ཚེ་བཙོན་ནམ་ལོ་བཅུའི་ཡན་གྱི་བཙོན་འཇུག་གི་ཉེས་ཆད་གཅོད་དགོས་ཤིང་།
ཉེ་ཆར་༼ནུ་མོ་ལགས། ཁྱོད་རང་བདེ་བར་བཞུད་ཅིག་༽ཅེས་པའི་དྲ་ཐོག་ན་བསྐུར་བཞིན་པའི་རྩོམ་ཐུང་ཡིད་འགུལ་ཐེབས་པ་ཞིག་བཀླགས་ཤིང་། གྲོགས་ཤིག་གིས་དེའི་སྐོར་ལ་ཁྲིམས་ལུགས་ཐད་ནས་རྩོམ་ཞིག་འབྲི་རོགས་ཞེས་ཀྱང་སྐུལ་མ་བཏང་བྱུང་། དེང་སང་ཆང་རག་དང་སྨྱོ་རྫས་ཐ་མག་སོགས་བསྟེན་ཏེ་བཟི་བའམ་སྨྱོས་པའི་སྒོ་ནས་བརྐུ་འཕྲོག་དང་བསད་རྨས་སོགས་ཀྱི་ཉེས་ལྟུང་སྣ་ཚོགས་བསྐྱེད་པའི་གནད་དོན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་།རང་རིགས་ཕལ་ཆེ་བས་ཀྱང་ཆང་གིས་བཟི་ནས་ཉེས་ལྟུང་སྐྱེད་མཁན་ལ་གུ་ཡངས་གཏོང་དགོས་པར་བརྗོད་པའམ་དེ་ལ་འགེབ་སྲུང་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ཉེས་ཅན་རྒྱ་ཡན་ཏུ་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པའི་ལུགས་སྲོལ་ངན་པ་ཞིག་དར་བཞིན་པས་ན། ཉེས་ཁྲིམས་སུ་ཆང་གིས་བཟི་ནས་ཉེས་བྱས་སྐྱེད་ན་འགན་ཅི་ཞིག་འཁུར་དགོས་མིན་སྐོར་དང་དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་ཉེས་ལྟུང་གི་གནད་དོན་གཞན་ཁག་ཅིག་བཅས་ཉུང་བསྡུས་ཤིག་བརྗོད་པར་བྱ།
作者： 周润年 法律是一定的经济基础所决定的统治阶级意志的体现，也是阶级社会特有的一种产物。西藏解放前的法典，除沿用了吐蕃王朝的王法和佛教的教法外，还参用了元朝的法律规范以及明清时期制定的法律。旧西藏不同历史时期计有数十种法典。例如吐蕃时期制定的《法律二十条》（khrims-yig-zhal-lce-nyi-shu-tham-pa）、《神教十善法》（lha-chos-dge-ba-bcu）、《人教十六净法》（mi-chos-gtsang-ma-bcu-drug）；元朝时期制定的《元朝法典》（yon-rgyal-rabs-kyi-khrims-srol）、《蒙古族的法典》（sog-povi-khrims-lugs）；明清时期制定的《十五法典》（khrims-yig-zhal-lce-bcu-lnag）、《十三法典》（khrims-yig-zhal-lce-bcu-gsum）、《十六法典》
—- དབུས་གཙང་གི་སློབ་ཆེན་སློབ་མའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ལ་བཤད་པའི་སྐད་ཆ། ཐོག་མར་ངས་འདི་ནས་ཁྱེད་རྣམ་པ་ལ་འཚམས་འདྲི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་གཙོ་ཡིས་མགྲོན་འབོད་བྱས་པ་ལ་སྙིང་ཐག་པས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུས་པ་ཡིན། ངས་དབུས་སྐད་ཡག་པོ་ཞིག་བཤད་མི་ཤེས། དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ངས་སྐད་ཆ་བཤད་པ་ཧ་མ་གོ་མཁན་ཡང་མང་བོ་ཡོད་སྲིད་ཀྱི་རེད། ཡིན་ནའང་སེམས་ཁྲལ་མ་གནང་རོགས། ངས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ་ནས་སང་ཉིན་གནིངས་ཉིན་དྲ་ཐོག་ཏུ་བཞག་གི་ཡིན། ཁྱེད་ཚོས་ཡིག་ཐོག་ནས་གོ་བ་ལེན་ཐུབ། ང་ནམ་རྒྱུན་ཁྲིམས་ལུགས་བཤད་སར་མགྲོན་འབོད་གནང་མཁན་བོད་པའི་རོང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཡིན་ལ་ངའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་དེ་ཡང་རོང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཆེད་དུ་ཁྲིམས་ལུགས་ག་ཚོད་ཐུབ་ཐུབ་ཀྱིས་བཤད་གིན་ཡོད། ད་ལན་ཁྱེད་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་སློབ་མའི་ཚོགས་པ་ཞིག་གིས་ང་མགྲོན་འབོད་བྱས་པ་དེ་ལ་ང་སེམས་གཏིང་ནས་དགའ་བོ་བྱུང་། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཁྱེད་ཅག་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མ་འོངས་པ་ཡིན། ཁྱེད་ཅག་ནི་ང་ཚོའི་ལག་ནས་མི་རིགས་འདིའི་བདེ་སྡུག་གི་ཁུར་བོ་ཕྲག་ཏུ་ལེན་མཁན་དུ་གྱུར་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན། ཨ་ཧྥེ་རི་ཀའི་མི་རིགས་ལ་གཏམ་དཔེ་ཞིག་ཡོད། དེ་ནི་ཁྱེད་རང་མགྱོགས་པོར་འགྲོ་འདོད་ན་ཁེར་རྐྱང་ངང་སོང་། ཁྱེད་རང་རྒྱང་རིང་བར་འགྲོ་བསམ་ན་གྲོགས་དང་བཅས་པར་སོང་།“If you want to go fast, go alone. If you want to go far, go together” ཟེར། ང་ཚོའི་མི་རིགས་འདི་དར་རྒྱས་དང་དཔལ་ཡོན་ཅན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་བགྲོད་ལམ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱང་ཐག་རིང་བོ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ང་ཁྱེད་ཅག་དང་མཉམ་དུ་འགྲོ་བར་འདོད། ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་མཉམ་དུ་འགྲོ་དགོས།
རྩོམ་པ་པོ། རྡོ་སྦིས་ཚེ་རིང་རྒྱལ། ཁྲལ་བསྡུ་བ་དང་ཁྲིམས་གནོན་པ་ནི་ཡུལ་དུས་ཀྱི་བཀག་རྒྱ་མེད་པར་གཞུང་ག་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ན་དེའི་བྱེད་ལས་གཙོ་བོ་གཉིས་སུ་ཆགས་ཡོད་དེ་། རང་རེའི་བོད་ལ་ཆ་མཚོན་ན། དུས་རབས་བདུན་པའི་དུས་འགོར་བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་གཅིག་གྱུར་གྱི་གཞུང་རང་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཐོག་
黄元姗 自治州的创建始于上世纪50年代，至1983年鄂西土家族苗族自治州建立（1993年3月更名为恩施土家族苗族自治州），全国共建30个自治州。制定自治条例是自治州自治机关的一项法定权力。1985年4月7黔南布依族苗族自治州第七届人民代表大会第五次会议通过《黔南布依族苗族自治州自治条例》，从此开启了自治州制定自治条例的序幕。30个自治州从上个世纪80年代到90年代初，除新疆的5个自治州外，其它25个自治州制定了25件自治条例，这是《民族区域自治法》实施的一个重要标志。
འདྲི་མཁན། སྟག་ལྷ་རྒྱལ། ལན་འདེབས་མཁན། སྒྲོལ་མ་སྐྱབས། ༡ སྤྱིར་བཏང་གི་ཁྲིམས་ཀྱི་གོ་དོན་ནི་ཇི་ཞིག་ཡིན། ལན། ཁྲིམས་ཟེར་ན་གོ་བ་ལེན་སྟངས་མི་འདྲ་བས་དབང་གིས་དེར་མཚན་ཉིད་འཇོག་སྟངས་ཡང་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡོང་གི་ཡོད། ཤར་ནུབ་གྱི་རིག་གནས་དང་གནའ་དེང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་བསྐལ་བ་ལས་ཁྲིམས་ལ་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་མང་བོ་བཞག་ཡོད་པ་དེ་ནང་གི་ཐུན་མོང་གི་ཁྱད་ཆོས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སྡོམ་ནས་བཤད་ན། ཁྲིམས་ནི་གང་ཟག་གི་སྤྱོད་ལམ་ཚོད་འཛིན་པའི་ཚངས་ཐིགས་ཤིག་ལ་གོ་བ་དང་། ཚངས་ཐིགས་དེ་ཡང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབང་ཆ་ལ་བརྟེན་ནས་བཟོས་ཤིང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབང་དྲག་ཀྱང་ཚངས་ཐིགས་དེའི་རྒྱབ་རྩ་རུ་བསྡད་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས། ཁྲིམས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོ་ནི་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་འོས་འགན་གཙོ་བྱས་ཏེ་བཀོད་ཡོད་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་ལ་གོ་དགོས་བར་སྙམ།
ཨ་རིན་གྱིས་བསྒྱུར། ནམ་མཁས་མཚམས་སྦྱོར་བྱས། བརྒྱ་ལོ་སྔོན་མའི་ལོ་རབས་དགུ་བཅུའི་དཀྱིལ་དུ། བར་སྐབས་ཤིག་ལ་ཁྲིམས་བརྟེན་ཁབ་སྐྱོང་དང་ཁྲིམས་སྐྱོང་གཉིས་ཀྱི་སྐོར་ནས་བགྲོ་གླེང་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་ཞིག་བྱས་མྱོང་ཡང་། འོན་ཀྱང་ཕྱིས་སུ་ཅི་ཡིན་འདི་ཡིན་མེད་པར་གྱུར། དེ་ཡང་ལོ་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་གི་ཞི་འཇམ་བརྒྱུད། དུས་ད་ལྟ་ཡང་བསྐྱར་ཁྲིམས་བརྟེན་ཁབ་སྐྱོང་སྐོར་གྱི་སྐད་ཆ་ཚ་ཚ་འུར་འུར་གྱིས་གླེང་བྱུང་བ་དང་། ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་དོན་སྙིང་ལའང་བསྐྱར་དུ་དོ་སྣང་བྱུང་། འོ་ན་ཁྲིམས་སྐྱོང་ཞེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཁྲིམས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་བ་ཞིག་ལས། མི་ཡི་དབང་སྒྱུར་མིན་ཞིང་དབང་སྒྱུར་བས་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ནས་དབང་སྒྱུར་བྱས་པ་ཞིག་ཀྱང་ཁྱོན་ནས་མིན་པ་དེ་ཡིན། ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་སྔོན་འགྲོའི་རིན་ཐང་ནི། ཁྲིམས་སྐྱོང་གིས་འགྲོ་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་དང་། ལྷག་པར་སྤྱི་དམངས་སྒེར་གྱི་རྒྱུ་ནོར་ཐོབ་ཐང་དང་རང་དབང་ཐོབ་ཐང་། ཚེ་སྲོག་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་པ་དང་ཆབས་ཅིག ཚུལ་མཐུན་གྱི་ཁྲིམས་ལུགས་འགྲོ་རིམ་ངོས་ནས་ཀྱང་ལོགས་སུ་བསྐྱུར་དུ་མེད་པའི་འགྲོ་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་འདི་དག་འཕྲོག་པ་དང་གནོད་འཚེ་མི་བྱ་བར་འགན་སྲུང་བྱེད་དགོས།